Η διαχείριση των παραλιών στην Σαρδηνία

Όπως λοιπόν αναφέρει το σχετικό άρθρο, (δείτε το εδώ), οι επισκέπτες των παραλιών της Σαρδηνίας είναι υποχρεωμένοι αν θέλουν να ξαπλώσουν στις παραλίες, κάτω από την πετσέτα τους να βάλουν μια ψάθα, ώστε να μειώνονται στο ελάχιστο οι κόκκοι της άμμου που επικολλώνται πάνω στην πετσέτα και “φεύγουν” από την παραλία. Σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει ένα αρκετά τσουχτερό πρόστιμο περίπου στα 100€. Από το 2017, υπάρχει σχετική νομοθεσία στην Σαρδηνία που απαγορεύει την αρπαγή άμμου από τις παραλίες του νησιού και τα σχετικά πρόστιμα μπορούν να είναι από 500€ έως 3000€, ανάλογα την ποσότητα της άμμου που θα βρεθεί στην κατοχή του επίδοξου παραβάτη.

Πρόστιμο όμως επιφέρει και η ρύπανση των παραλιών του 2ου μεγαλύτερου νησιού της Μεσογείου, που ανέρχεται στα 160€.

Το σχετικό άρθρο αναφέρει, επίσης, ότι στις περισσότερες παραλίες της Σαρδηνίας προβλέπεται μέγιστος ημερήσιος αριθμός επισκεπτών την ημέρα, ανάλογα το μέγεθος της κάθε παραλίας. Μόλις ο μέγιστος αριθμός επισκεπτών συμπληρωθεί, η παραλία κλείνει και δεν μπορεί να δεχτεί νέους επισκέπτες. Στην περίπτωση μιας παραλίας, ο μέγιστος χρόνος παραμονής, είναι μόνο 2 ώρες, ενώ σε μια άλλη περίπτωση, μια συγκεκριμένη παραλία, έχει κλείσει για τους επισκέπτες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μπορούν να την θαυμάσουν μόνο από μακριά, πάνω σε βάρκες. Ανάλογη περίπτωση στην Περιφέρεια Κρήτης, έχει επιφέρει πλήθος διαμαρτυριών, από φορείς, συλλογικότητες, και μεμονωμένους πολίτες ειδικούς και μη. Μήπως τελικά ξέρουμε καλύτερα εμείς από τους φίλους μας κατοίκους στην Σαρδηνία;

Στην Σαρδηνία πάλι, σε αρκετές περιπτώσεις για την επίσκεψη σου σε μια παραλία θα πρέπει να πληρώσεις εισιτήριο, το οποίο εκδίδεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω σχετικής πλατφόρμας. Άρα, με την χρήση της τεχνολογίας που υπάρχει και λαμβάνοντας υπόψη την φέρουσα ικανότητα της κάθε παραλίας – δηλαδή τον μέγιστο επιτρεπόμενο ημερήσιο αριθμό των επισκεπτών που μπορεί να δεχτεί η παραλία – ώστε να μην διαταραχτεί το φυσικό οικοσύστημά της, προστατεύουν το φυσικό περιβάλλον τους, αλλά και συγχρόνως διασφαλίζουν ότι η εμπειρία του κάθε επισκέπτη στις παραλίες, θα είναι εγγυημένη και δεν θα επηρεαστεί από την πολυκοσμία.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των δράσεων – μέτρων; Σε μια συγκεκριμένη δημοφιλής παραλία, η παραλία είναι πλήρως “κρατημένη” για τους επόμενους δύο μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Απλά ας αναλογιστούμε τα προστιθέμενα οφέλη και την υπεραξία που δίνει αυτό!

Προσωπική άποψη από επίσκεψη στην Σαρδηνία

Και μια προσωπική κατάθεση. Σε επίσκεψη μας στην Σαρδηνία, πριν 2-3 χρόνια, καλεσμένοι ενός διεθνούς οργανισμού, τρία πράγματα μας έκαναν τρομερά μεγάλη εντύπωση. Η απίστευτη καθαριότητα, όχι μόνο μέσα στις πόλεις, αλλά και στους δρόμους που συνδέουν την μια πόλη με την άλλη, η εξαιρετική παροχή υπηρεσιών και η εξαιρετική σύνδεση της τοπικής γαστρονομίας με το τουριστικό προϊόν (αυτό όμως είναι ένα άλλο άρθρο).

Ας επανέλθουμε όμως στην αρχική μας “σκέψη”… Μήπως λοιπόν θα πρέπει να αρχίσουμε να μετράμε τους κόκκους της άμμου που υπάρχουν στις παραλίες; Η απάντηση δυστυχώς δεν είναι απόλυτη σε ναι ή όχι. Η απάντηση εξαρτάται από την φυσική κατάσταση της κάθε παραλίας.

Βιώσιμη διαχείριση παραλίων, ανάγκη ή πολυτέλεια;

Αυτό όμως που είναι σίγουρο και σχεδόν επιβεβλημένο είναι ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα μια βιώσιμη διαχείριση όλων των παραλιών ανεξαρτήτως του αριθμού των επισκεπτών που δέχονται κάθε χρόνο. Και αυτό είναι ανάγκη και όχι πολυτέλεια.

Στις δημοφιλείς παραλίες ή στις παραλίες που βρίσκονται εντός προστατευόμενων περιοχών, η ανάγκη για την βιώσιμη διαχείριση τους είναι ακόμα πιο επιβεβλημένη και θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει από “εχθές”. Χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, ο καθένας μας μπορεί να αναλογιστεί τουλάχιστον 2-3 παραλίες, στις οποίες η βιώσιμη διαχείριση τους είναι άκρως αναγκαία, αλλά δυστυχώς δεν έχει γίνει κάτι μέχρι σήμερα, προκαλώντας ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, αλλά και για το τουριστικό προϊόν.

Τι σημαίνει όμως βιώσιμη διαχείριση παραλίων;

Το συγκεκριμένο θέμα για να αναλυθεί απαιτούνται δεκάδες σελίδες και το κυριότερο από όλα, απαιτεί την μελέτη της κάθε παραλίας ξεχωριστά, ώστε να εξεταστούν τα μοναδικά χαρακτηριστικά της.

Όμως υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες – μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις παραλίες και να διασφαλίσουν, την βιώσιμη διαχείριση και ανάπτυξη της κάθε παραλίας.

• Πρώτα από όλα, προστασία της χλωρίδας και πανίδας της κάθε παραλίας και κυρίως των ενδημικών ειδών, με ταυτόχρονη ανάδειξη τους.
• Βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων που “παράγονται” εντός της παραλιακής ζώνης. Ετησίως η Μεσόγειος δέχεται 17.600 τόνους πλαστικών εκ των οποίων το 84% καταλήγει στις παραλίες και το 16% στο νερό. Σχετικό άρθρο εδώ.
• Να σταματήσει άμεσα ο ετήσιος καθαρισμός των παραλιών με μεγάλα μηχανοκίνητα εργαλεία. Δυστυχώς προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά στις παραλίες και συμβάλουν στο φαινόμενο της διάβρωσης. Περίπου το 28% της Ευρωπαϊκής ακτογραμμής κινδυνεύει από το φαινόμενο της διάβρωσης.
• Ενημέρωση όλων των διαχειριστών των παραλιών, ότι τα νεκρά στελέχη της Ποσειδωνίας Ωκεάνικα που ξεβράζονται στις Μεσογειακές ακτές, δεν είναι “σκουπίδια”, αλλά ουσιαστικά προστατεύουν τις παραλίες από το φαινόμενο της διάβρωσης. Σχετικό άρθρο εδώ.
• Ο κάθε διαχειριστής παραλίας (ιδιωτικός ή δημόσιος) να λαμβάνει υπόψη, πάντοτε τον μέγιστο αριθμό των επισκεπτών – φέρουσα ικανότητα παραλίας – που μπορούν να υπάρχουν στην παραλία τους, ώστε να μην διαταράσσεται η φυσική ισορροπία του παράκτιου χώρου.
• Η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει την θέσπιση εισιτηρίου για την είσοδο στις παραλίες της Ελληνικής επικράτειας (είμαστε υπέρ της ελεύθερης πρόσβασης σε όλες τις παραλίες, χωρίς εισιτήριο), αλλά όμως μπορεί πολύ εύκολα να υπάρχει ένα ηλεκτρονικό σύστημα κράτησης για τις ξαπλώστρες της κάθε παραλίας. Έτσι και οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα αναβαθμιστούν κατακόρυφα, αλλά και ο αριθμός των επισκεπτών ανά παραλία θα είναι άμεσα μετρήσιμος, άρα ελεγχόμενος. Φυσικά θα υπάρχει και πρόβλεψη για έναν extra αριθμό επισκεπτών που θα καθίσουν στις δικές τους ψάθες – πετσέτες, χωρίς την ενοικίαση κάποιας ξαπλώστρας.
• Σύνταξη ενός ολοκληρωμένου μοναδικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης και διαχείρισης της κάθε παραλίας. Η κάθε παραλία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και είναι άκρως επικίνδυνο, ότι εφαρμόζουμε σε μια παραλία, αυθαίρετα να το εφαρμόσουμε ακόμα και στην διπλανή παραλία.
• Βράβευση και πιστοποίηση του βαθμού αειφορίας της κάθε παραλίας. Ο κάθε εν δυνάμει επισκέπτης της παραλίας πρέπει να γνωρίζει τι κάνει ο κάθε διαχειριστής της παραλίας προς αυτή την κατεύθυνσή και φυσικά οι επιτυχημένες προσπάθειες θα πρέπει να επιβραβεύονται ανάλογα.
• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τα μοναδικά χαρακτηριστικά ενός ιδιαίτερα ευαίσθητου οικοσυστήματος, της παράκτιας ζώνης.

Το ερώτημα της επόμενης μέρας

Ολοκληρώνοντας, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι όσο “περίεργα” και να μας ακούγονται τα συγκεκριμένα μέτρα, που θέσπισαν οι αρχές της Σαρδηνίας, είναι προς την σωστή κατεύθυνση, τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος, όσο και για την αναβάθμιση του τουριστικού τους προϊόντος.

Το ερώτημα που τίθεται ξεκάθαρα είναι, αν υπάρχει κυρίως η πολιτική βούληση, ώστε να θεσπιστούν ανάλογα μέτρα σε έναν ακόμα δημοφιλέστατο τουριστικό προορισμό της Μεσογείου, την Ελλάδα, ώστε να προστατέψουμε το φυσικό μας πλούτο, τις παραλίες μας ή τελικά, μετά από μερικά χρόνια θα φτάσουμε στο ιδιαίτερα αρνητικό σημείο να “μετράμε” κυριολεκτικά τους κόκκους της άμμου στις παραλίες μας.